Paulijne is een perfectionistische tiener. Op de middelbare school heeft ze hier veel last van. Daarnaast heeft ze moeite om leeftijdsgenoten te vertrouwen. ’s Avonds ligt ze vaak gespannen in bed. Door begeleiding van Sharon van den Berg, van Buurtteam Oost, is ze weer een blije tiener. “Omdat er bij de psycholoog een wachtlijst was, werden mijn ouders en ik verwezen naar het buurtteam”, vertelt Paulijne. “We kregen beiden ondersteuning. Alleen mijn verhaal vertellen, luchtte al enorm op.” Samen met Sharon verwoordt Paulijne 3 leerdoelen. “Ik wilde zelfverzekerder worden in mijn contact met leeftijdsgenoten. Daarnaast wilde ik me rustiger voelen op school. ’s Avonds wilde ik ontspannen naar bed gaan en rustig slapen.” Sharon en Paulijne maken een bolletjesschema gericht op haar vrienden, familie, gezin en vrije tijd. “Bij iedere vriendin vertelde ik wat de vriendschap voor mij betekent. Voorheen wilde ik iedereen plezieren. Nu zag ik letterlijk op papier dat ik genoeg leuke vriendinnen heb. Dat gaf rust. Een van mijn vriendinnen gaat soms een periode wat meer met anderen om. Ik werd daar altijd onzeker van. Nu trek ik in zo’n periode ook meer naar andere vriendinnen, want ik weet: ik heb genoeg leuke vriendinnen.”

Om Paulijnes angsten in bed te verminderen, introduceert Sharon het 4G-schema (gebeurtenis, gedachte, gevoel, gevolg). Paulijne: “Dit schema gaat uit van een gebeurtenis. Die kun je niet beïnvloeden. Je kunt wel je gedachten erover veranderen. Deze bepalen je gevoel en je gedrag. Ik was in bed vaak bang voor geesten. Daar had ik allerlei enge gedachten over. Toen ik me bedacht dat mijn overleden oma over me waakte, werd ik veel rustiger. Als gevolg sliep ik beter en werd ik uitgerust wakker.” Sharon en Paulijne bespreken tevens dat Paulijne een keuze heeft in de artikelen die zij leest en de programma’s die zij kijkt. “Ik weet nu dat ik geen verhalen over geesten moet lezen voor het slapen.” Omdat Paulijne naast paniekerige gedachten ook een druk op haar borst ervaart, raadt Sharon haar aan om naar de huisarts te gaan. Een Mensendieck-therapeut stelt vervolgens hypoventilatie vast. “Ik ademde te hoog, waardoor ik niet voldoende zuurstof binnenkreeg. Met ademhalingsoefeningen verdween dit.”

“Doordat het op allerlei terreinen beter met Paulijne gaat, gaat het op school ook beter”, vertelt Sharon. “Voorheen was ik steeds gestrest”, vult Paulijne aan. “Nu leerde ik loslaten en relativeren. Als ik een keer een slecht cijfer haal, kan ik nog steeds dokter worden.” In een afrondende presentatie vertelt Paulijne haar ouders wat ze leerde. “Ik voel me blijer en ben zelfverzekerder richting klasgenoten en vriendinnen. Ik ben nog steeds perfectionistisch, maar kan beter omgaan met spanning. Zonder Sharon was dit me niet gelukt. Toch kwamen de meeste oplossingen uit mezelf. Sharon stelde me vragen en liet me zien wat er wél goed ging, zo kwam ik op ideeën. Ik vroeg mijn moeder bijvoorbeeld om een Psalm voor me op papier te zetten. Die lees ik wanneer ik gespannen ben voor het slapen. Door de mooie woorden word ik rustig.” Afscheid nemen van Sharon was voor Paulijne ingewikkeld. “Ik weet dat ik altijd terug mag komen bij het buurtteam. Toch voel ik me onzeker. Het is als zelfstandig leren fietsen. Als je net leert fietsen, is het fijn dat iemand je zadel vasthoudt.”

Paulijne Stolk (13) Leerling VWO Sharon van den Berg (34) Gezinswerker (Buurtteam Oost)

Samen met een collega legt gezinswerker Mesut contact met Madelon. “Ons eerste gesprek was heel fijn”, vervolgt Madelon. “Ik kon mijn zorgen en angsten uiten.” In overleg met Madelon gaat Mesut ook in gesprek met haar vriend. Mesut: “Hij vertelde meteen dat hij Madelon en haar dochter nooit iets aan zou doen. Beiden vertelden me dat ze veel van elkaar houden. Toch is het voor hen, door trauma’s uit het verleden, lastig om hun liefde op een goede manier vorm te geven. In een driegesprek spraken we over de voorwaarden van een gezonde relatie.” Een nieuwe start lijkt gemaakt.

In een volgend gesprek tussen Madelon en Mesut blijkt echter dat er meer speelt. Madelon: “Door onverwerkte ervaringen uit mijn verleden zat ik overbelast in de ziektewet. Mijn moeder is overleden. Met mijn vader heb ik geen contact. Mijn werk aan de Hogeschool Utrecht was mijn basis. Voor het eerst voelde ik me ergens thuis. Omdat tijdelijke contracten niet meer verlengd werden, werd de helft van mijn team ontslagen. Dat wat me kracht gaf, viel opeens weg. Ik werd angstig en isoleerde mezelf. Ik kon moeilijk verwoorden wat eraan schortte. Door de vragen van Mesut lukte dit me wel. Samen zochten we een plek waar ik onder gespecialiseerde begeleiding mijn trauma’s kan verwerken. Ik start binnenkort en hoop met deze therapiesessies mijn levenslust terug te vinden.”

Vanaf januari 2015 wordt Angela begeleid door gezinswerker Elleke de Graaf uit Buurtteam Dichters- en Rivierenwijk. “Inmiddels waren ook Samen Veilig en de William Schrikker Jeugdbescherming bij ons betrokken”, vervolgt ze. “Ik had met 6 verschillende hulpverleners te maken. Ik werd gek van alle afspraken en gesprekken. Om bij de verschillende instanties te komen, moest ik geregeld de halve stad door met de bus. Omdat er bij ons thuis geen crisissituatie was, werd ik overdragen naar het buurtteam. Hun kantoor zit bij mij om de hoek. Ik kan er lopend naartoe. Bij Elleke kan ik terecht met mijn opvoedvragen, maar ook met mijn frustratie, verdriet en kleine successen. Enkel Altrecht bleef betrokken bij mijn zoon, dat gaf rust.”

Peter wordt begin 2015 bij Altrecht getest. De diagnose die in februari volgt, komt bij Angela hard aan. “PDD-NOS, een vorm van autisme. Toen ik hoorde wat er met mijn zoon aan de hand is, werd ik veel rustiger. De pijn was er niet minder om.” Elleke helpt Angela haar emoties een plek te geven. Elleke: “Daarnaast maakten we afspraken met de hulpverlener van Altrecht. Omdat kinderen met autisme gebaat zijn bij structuur en regelmaat besloten we dat Altrecht Peter blijft begeleiden. Angela kan met al haar vragen bij mij terecht. Ik weet veel over autisme. Wanneer mijn kennis onvoldoende is, kan ik met vragen bij collega’s terecht. Ook winnen we informatie in bij de gz-psycholoog van Altrecht.”

Naast een psycholoog en een schuldhulpverlener helpt Femke Aisha de draad op te pakken. Aisha: “Naast moeder-zijn, wilde ik ook weer iets voor mezelf doen. We maakten samen een lijstje van dingen waar ik energie van krijg. Hierdoor kwam ik op het idee een wandelgroep te starten. Eerder al wandelde ik samen met mijn buurvrouw. Door onze vergelijkbare situaties hadden we veel aan elkaar. En in de natuur raakt je hoofd even leeg.” Sinds een jaar organiseert Aisha 1 keer in de drie weken inspiratiewandelingen in een nabijgelegen park. Via een Facebookpagina kunnen mensen zich aanmelden. “Zo doe ik iets wat ik heel leuk vind. Tegelijkertijd bouw ik aan mijn netwerk. Als ik straks beter in mijn vel zit, wil ik heel graag iets met coaching doen.”

Naast het oppakken van dagbesteding ondersteunt Femke Aisha in haar contact met de vader van haar oudste zoon. Aisha: “Onze communicatie verliep niet altijd makkelijk. Soms hielp Femke me door samen een e-mail op te stellen. Een andere keer schreef ik de mail zelf en gaf ze me feedback voor ik deze verstuurde. Omdat ik me erg onzeker voelde, ging ik steeds meer op Femke leunen. Als ik maar even iets moeilijk vond, belde ik haar.” Femke: “Als medewerkers van het buurtteam zijn wij slechts voorbijgangers in iemands leven. Daarom stimuleren we mensen om zo veel mogelijk zelf op te pakken. Als alleenstaande moeder heeft Aisha best veel op haar bordje. Toch is ze sterker dan ze zelf soms denkt.” Doordat Femke Aisha laat zien wat ze goed doet, durft ze meer en meer op zichzelf te vertrouwen. Aisha: “Femke moedigde me aan, gaf me handvatten en tips waarmee ik zelf aan de slag kon. Naderhand gaf ze me complimenten. Zo groeide stukje bij beetje mijn zelfvertrouwen.”

Om Suzanne tijdelijk te ontlasten, vragen Quintus en zij ondersteuning aan vanuit Home-Start. Suzanne: “Negen maanden lang kwam er een middag per week een vrijwilliger bij ons thuis. Iemand met verstand van autisme. Hij hielp mijn oudste zoon bij het aanbrengen van structuur en met het maken van huiswerk. Met mijn jongste ondernam hij regelmatig leuke activiteiten.

Ook met mijn ‘gezonde zoon’, voor wie ik door alle sores weinig aandacht had, sprak hij veel. Doordat ik bij de gesprekjes tussen hem en mijn kinderen was, leerde ik hen weer op een positieve manier benaderen. Iets wat me eerder niet meer lukte.” Naast de begeleiding vanuit Home-Start spreekt Suzanne veel met Quintus over grenzen. “Ik wist niet meer waar mijn grenzen lagen. Ik cijferde me helemaal weg voor mijn gezin. Quintus hield me een spiegel voor. Dat was heel confronterend. Er zijn wat tranen gevloeid. Toch gaf het me veel inzicht. Ik kan mijn kinderen nu bijvoorbeeld uitleggen dat ik erg moe ben en hen vragen om rustiger te spelen of even ergens anders te spelen.”